Burada, timik epitel hücresi (TEC) olgunlaşmasını ve uzun süreli bakımı ve ayrıca in vitro timopoezi desteklemeyi amaçlayan 3D fibrin hidrojellerde büyütülen insan iPSC’den türetilmiş timus organoidlerinin oluşumu için bir protokol açıklıyoruz.
İşlevsel ve kendi kendine toleranslı bir T hücresi repertuarının oluşturulması, timik mikroçevreye ve öncelikle hücre dışı matrisinin (ECM) özelliklerine bağlı karmaşık bir süreçtir. Timik epitel hücreleri (TEC’ler), kendi kendine reaktif klonları filtreleyerek gelişmekte olan T hücrelerini besleyen ve seçen timopoezde çok önemlidir. TEC’lerin ECM tarafından sağlanan fiziksel ve kimyasal ipuçlarına özellikle duyarlı oldukları ampirik olarak gösterilmiştir ve klasik tek katmanlı hücre kültürü, ölümlerine kadar hızlı bir işlevsellik kaybına yol açar. Göreceli nadirlik ile birleşen bu hassas bakım nedeniyle ve timus biyolojisinin in vitro modellenmesindeki yüksek risklere rağmen, TEC nişini ölçekte ve zaman içinde sadık bir şekilde taklit edebilen modeller hala eksiktir. Burada, TEC bölmesinin insan kaynaklı pluripotent kök hücrelerden (iPSC) türetildiği ve üç boyutlu (3D) fibrin bazlı bir hidrojel içinde birincil erken timosit progenitörleri ile yeniden birleştirildiği çok hücreli bir insan timik organoid modelinin oluşumunu açıklıyoruz. Bu model, timik mikroçevreyi ex vivo olarak yeniden üreten ve işlevselliği, yani T hücreleri üretme ve birkaç hafta boyunca timus organoid büyümesini destekleme yeteneğini gösteren ölçeklenebilir bir kültür sistemi için mevcut ihtiyaçlara cevap verir. Bu nedenle, TEC biyolojisi ve T hücresi üretimi ex vivo araştırmalarına fayda sağlayacak iPSC’den türetilmiş organoidler aracılığıyla pratik bir in vitro timus işlevselliği modeli öneriyoruz.
Timus, yetkin ve toleranslı bir bağışıklık sisteminin oluşturulmasında önemli bir rol oynayan birincil bir lenfoid organdır 1,2,3. Erken timik progenitörler (ETP’ler) kemik iliğinden timusa göç ederler, burada genişlerler ve fonksiyonel T hücrelerinefarklılaşırlar 1,2,4,5. Bu süreçlere özel bir popülasyon olan timik epitel hücreleri (TEC’ler) aracılık eder2,6,7. TEC’ler, timik epitelyal progenitörlerden (TEP’ler)8,9 türemiştir ve T hücresi göçü, genişlemesi ve olgunlaşması için gerekli olan özel 3D mikro ortamın oluşturulmasında belirli roller oynayan kortikal TEC’leri (cTEC’ler) ve medüller TEC’leri (mTEC’ler) içerir. TEC’ler, esas olarak büyüme ve farklılaşma faktörleri 1,10,11 sağlayarak ve kendi antijenlerinin sunumu yoluyla fonksiyonel olmayan ve toleranssız timositleri negatif olarak seçerek T hücresi gelişiminearacılık eder 5,7,12. Gelişmekte olan T hücreleri ve TEC’ler arasındaki karmaşık etkileşimler, timik karışma 1,11 olarak bilinen bir süreçte TEC popülasyonlarının olgunlaşmasında ve 3 boyutlu organizasyonunda da merkezi bir rol oynar. Timusun hücre popülasyonları arasındaki etkileşimler, hücre dışı matris (ECM) tarafından şekillendirilen spesifik mikro çevreye derinden dayanır. Timik ECM, timik hücre popülasyonları ile dinamik bir karşılıklılık durumundadır, gen regülasyonunu etkiler ve karşılığında enzimlerin veya matris proteinlerinin salgılanmasıyla sürekli olarak yeniden şekillendirilir13. ECM, büyüme faktörlerinin ve sitokinlerin biyoyararlanımının modifikasyonu, integrinler gibi zara bağlı reseptörler yoluyla doğrudan sinyalizasyon ve fiziksel kuvvetler yoluyla hücre iskeletlerini şekillendirerek hücreleri etkiler14. Kollajenler ve laminin gibi timik ECM bileşenlerinin, TEC bakımı için çok önemli olan büyüme faktörleri TGFb ve FGF’lere karşı yüksek bir afiniteye sahip olduğu ve bunları kompleksler oluşturarak sabitlemek için gösterilmiştir. Timik ECM plastisitesi, elastik modül ve yoğunluk da TEC’in kaderini belirlemede ve işlevselliği için gerekli olan timusun bölümlendirilmesini şekillendirmede çok önemli bir rol oynar. Bu ipuçları, timusu ex vivo taklit etmek için ECM’yi ve 3D yapısını hesaba katmanın önemini vurgulamaktadır. Bu nokta, birincil TEC’lerin klasik hücre kültürü kurulumlarındayetiştirildiğinde hızla farklılaşması, işlevselliğini kaybetmesi ve sonunda ölmesi gerçeğiyle desteklenmektedir 15,16,17.
ECM’nin yapısını ve TEC’lere sağladığı önemli ipuçlarını korumak için insan timik eksplantlarından fonksiyonel TEC popülasyonlarını genişletmek için kültür modelleri geliştirilmiştir 18,19,20. Bu kültür sistemi, in vitro olarak işlevsel bir TEC popülasyonunu başarılı bir şekilde genişletmeyi ve sürdürmeyi başardı, ancak 7 ila 8 günlük kültür18’den sonra sürdürülemedi. Bu nedenle, timik mikroçevreyi ve işlevselliğini in vitro ve uzun vadede yeniden üretebilen erişilebilir, pratik bir 3D kültür sisteminin geliştirilmesi, bu alanda çok önemli bir paydır. Son zamanlarda, hidrojel bazlı 3D kültür sistemlerinin geliştirilmesi, in vitro timik modelleme için büyük ilerleme sağlayan çeşitli yapay timik organoid sistemlerin ortaya çıkmasına yol açmıştır 15,16,21,22. İnsan birincil ETP’lerinin, indüklenmiş pluripotent kök hücrelerden (iPSC) sferoidlere türetilen insan TEP’leri ile yeniden toplanması ve bunların bir fibrin hidrojel üzerine tohumlanması yoluyla bir insan timik organoid (hTO) ko-kültür sistemi geliştirdik.
Bu çalışmada malzeme ve hidrojel kurulumunun seçimi, deneyler için uygun fiyatlı ve bol miktarda malzeme kaynağı elde etmek için süreci ölçeklendirme yeteneğini ve pratikliği korurken timik ECM’nin doğal yapısını yeniden üretmeyi amaçlamıştır15. Bu hTO sistemi, çok soylu farklılaşma potansiyeli gösterir ve ETP’lerden23’ten verimli bir timopoezi destekleyebilir. Bu organoid sistem, intratimik hücresel etkileşimlerin incelenmesi ve normal ve patolojik insan lenfopoezinin modellenmesi için güvenilir bir araç oluşturur. iPS hücrelerinin kullanımı, modele gen düzenleme yetenekleri de ekler. iPSC’nin fonksiyonel timik dokuya etkili bir şekilde farklılaşması, son 15 yıldır alanın uzun süredir devam eden bir hedefi olmuştur ve 21,24,25,26,27 TEC soy kaderinin deşifre edilmesinde önemli ilerleme kaydedilmiştir. Böyle bir in vitro 3D timik modele duyulan ihtiyacı karşılamak için, bu teknik not, hidrojel iskele oluşumu, hücre mikrokütlesinin yeniden toplanması ve tohumlanması ve organoid kültürü ve hasadına odaklanarak, iPSC’den türetilmiş insan timus organoidlerinin adım adım üretilmesi için yöntemleri ve teknik ayrıntıları açıklamaktadır.
2B’deki klasik tek katmanlı kültürle veya RTOC (yeniden birleştirilmiş timus organ kültürü) gibi daha gelişmiş son teknoloji 3B modellerle karşılaştırıldığında, burada tanımladığımız model önemli iyileştirmeler sunar. Teknik açıdan bakıldığında, bu model, TEC’ler kendi kendini yenileyen iPS hücrelerinden türetildiği için gelişmiş ölçeklenebilirlik ve tekrarlanabilirlik sunar. Ayrıca, TEC’lerde daha kolay knock in veya knock out çalışmaları için iPSC aşamasında gen düzenlemesine izin verir. Bu çalışmada gösterilen timik organoidlerin sağkalımı dikkat çekicidir ve 6 haftaya kadar T hücresi üretimi ile 2D veya RTOC kültürlerine kıyasla önemli bir iyileşme sağlar (Şekil 9). Bu nedenle, timik 3D yapının ve ECM özelliklerinin yeniden yapılandırılması, timik organoidlerimizde sürekli timik işlevselliğe, yani en olgun timosit bölmesinden T hücreleri üretme yeteneğine, hem CD4 + hem de CD8 + T hücrelerinin üretilmesiyle 3D kültürün yaklaşık 4. haftasında son timik göçmenlere yol açar23.
Timik mikro çevre yoğun bir genleşme ve farklılaşma aktivitesini desteklediğinden, uygun gaz değişimi herhangi bir in vitro timus modelinde çok önemli bir parametredir. Gerçekten de, zenginleştirilmiş bir dioksijen atmosferinde veya hava-sıvı arayüzlerinde21,35 tutulan modellerde daha iyi sonuçlar gözlenmiştir. Gözlemlerimiz bu noktayı desteklemekte ve hidrojelin tepesinde, hava arayüzünün hemen altında doğru bir organoid tohumlamanın önemini vurgulamaktadır. Viskoz ila sıvı hidrojellere yol açan polimerizasyondaki kusurlar, eklerin dibinde organoidlerin batmasına neden olacak ve büyümelerini engelleyecektir. Çip üzerinde endotel hücreleri ile kokültür, vaskülarizasyon ekleyerek bu engeli kırabilecek umut verici bir alternatiftir. Bu çalışmada üretilen timus organoidlerinin boyutu, iddiaya göre çekirdek alanlardaki gaz ve besin alışverişi eksikliğinden dolayı yaklaşık 5 mm ile sınırlıdır. Vaskülarizasyon böylece kültür ölçeğinin büyütülmesine izin verecek ve proses optimizasyonu ile birlikte milyonlarca TEC ve T hücresi içeren organoidlerin üretimine izin verecektir. Hidrojelin yoğunluğu da çok önemli bir parametredir ve enzimlerin donma ve çözülme döngülerine duyarlılığı göz önüne alındığında, partiler arasında tekrarlanabilirliği protokolün ana sınırlamalarından biridir. Hidrojel döküm adımı, protokolde kritik bir adımdır; Reaktif aktivitesini kontrol etmek için planlanan herhangi bir deneyden 1 saat önce bir hidrojel dökerek bir test yapmanızı öneririz. Bozulmuş polimerizasyona yol açan yetersiz enzimatik aktivite durumunda ve iPSC’den türetilmiş TEP’lerin maliyeti göz önüne alındığında, protokolü taze reaktiflerle yeniden başlatmaktan başka bir sorun giderme önermiyoruz. TEC’ler ECM’nin önemli üreticileridir; Bununla birlikte, timik fibroblastların rolünün anlaşılmasındaki son gelişmeler göz önüne alındığında, organoid modele bir ışınlanmış fibroblast popülasyonu eklemek ilginç olabilir. Bu popülasyon, TEC ve T hücresi farklılaşması ve bakımı üzerinde olumlu etkileri olan timik ortamın yeniden üretilmesine katılacak büyüme faktörlerini ve ECM’yi salgılayabilir. Bu timus organoid modelinin bir diğer önemli sınırlaması, uygun kortiko-medüller ayrımın olmamasıdır. Timusun kapsüler fibroblastlarının korteksin oluşumunu şekillendirdiği gösterildiğinden, kültür modeline eklenmeleri bu sınırlamanın ele alınmasına yardımcı olabilir. Bu nedenle, bu protokol timusun karmaşık in vitro modellerinin temelini ortaya koymaktadır. iPSC timik farklılaşması, 3D hidrojel bazlı kültürler ve in vitro lenfopoez alanlarında yapılan son gelişmeleri birleştirir. Bu model, ölçeklenebilirliği ele almak ve karmaşıklığını artırmak için, örneğin mezenkimal ve vasküler bölmeler ekleyerek daha da rafine edilebilir. Bu nedenle, bağışıklık veya kişiselleştirilmiş T hücresi bazlı hücre terapisindeki uygulamalar üzerine değerli araştırma platformlarıyla sonuçlanabilir.
The authors have nothing to disclose.
Laurent David başkanlığındaki Fransa’nın Nantes kentindeki iPSC çekirdek tesisinin üyelerine teşekkür etmek istiyoruz. Bu çalışma, JP-Nadir Hastalıklar JTC2019 programı TARID projesi (EJPRD19-208) tarafından ANR (ANR-19-RAR40011-5) tarafından M.G.’ye, RFI Bioregate hibesi (ThymIPS) ile la Région Pays de la Loire’den M.G.’ye, ANR (ANR-22-CE15-0045) tarafından M.G.’ye ve OrgaTreg’den M.G.’ye “SATT Ouest Valorisation” projesi tarafından desteklenmiştir. M.D.A. “la Fondation pour la Recherche Médicale” tarafından desteklendi. IBiSA ve Biogenouest tarafından desteklenen Nantes’ın iPSC çekirdek tesisine kaynaklarının kullanımı ve teknik desteği için teşekkür ederiz. Bu çalışma kısmen, ANR-11-LABX-0016-01 gelecek programının yatırımı yoluyla Ulusal Araştırma Ajansı tarafından desteklenen Labex IGO programı tarafından finanse edilmiştir.
Aprotinin | Sigma Aldrich | 616370 | |
BMP4 | Miltenyi | 130-111-165 | |
CCR7 (CD197) | BD Biosciences | PE | Clone: 3D12; Dilution: 1: 200 |
CD14 | BD Biosciences | FITC | Clone: M5E2; Dilution: 1: 200 |
CD19 | BD Biosciences | PE | Clone: HIB19; Dilution: 1: 200 |
CD205 | BioLegend | FITC | Clone: MG38; Dilution: 1: 200 |
CD3 | BD Biosciences | PE | Clone: HIT3a; Dilution: 1: 200 |
CD34 | BD Biosciences | FITC | Clone: 8G12; Dilution: 1: 100 |
CD4 | BD Biosciences | PE | Clone: RPA-T4; Dilution: 1: 100 |
CD4 | BD Biosciences | BV711 | Clone: L200; Dilution: 1: 200 |
CD45 | BD Biosciences | PerCP | Clone: HI30; Dilution: 1: 200 |
CD56 | BD Biosciences | PE | Clone: B159; Dilution: 1: 200 |
CD62L | BD Biosciences | BV605 | Clone: DREG-56; Dilution: 1: 200 |
CD69 | BD Biosciences | BV510 | Clone: FN50; Dilution: 1: 200 |
CD7 | BD Biosciences | APC | Clone: M-T701; Dilution: 1: 200 |
CD8 | BD Biosciences | PeCy7 | Clone: RPA-T8; Dilution: 1: 200 |
CD8 | BD Biosciences | PE | Clone: HIT8a; Dilution: 1: 200 |
Dynabeads Pan Mouse IgG | Invitrogen | 11041 | |
EGF | Miltenyi | 130-097-751 | |
EPCAM (CD326) | BD Biosciences | PE | Clone: HEA-125; Dilution: 1: 200 |
EPCAM (CD326) | Miltenyi | BV711 | Clone: EBA-1; Dilution: 1: 200 |
FGF10 | Miltenyi | 130-127-858 | |
FGF8 | Biotechne R&D | 423-F8 | |
Fibrinogen | Sigma Aldrich | 341578 | |
FLT3 L | Peprotech | AF-300-19 | |
Glutamax | Gibco | 35050-61 | |
IGF1 | Miltenyi | 130-093-886 | |
IL7 | Peprotech | AF-200-07 | |
RANK L | Biotechne R&D | 6449-TEC | |
Red blood cell lysis solution | Miltenyi | 130-094-183 | |
RPMI1640 | Gibco | 11875093 | |
SCF | Peprotech | AF-300-07 | |
Thrombin | Sigma Aldrich | 605190 | |
TrypLE | Gibco | 2605010 | |
XVIVO10 | Lonza | LONBE04-380Q |