Bu çalışma, organoidlerden sığır bağırsağı 2D tek tabakaları oluşturmak için bir protokol sunar ve konak-patojen etkileşimlerini incelemek için gelişmiş erişim sunar. Sığırların gastrointestinal fizyolojisini taklit eden in vitro modelleri geliştirerek membran bütünlüğünü ve işlevselliğini değerlendirmek için yöntemler içerir. Bu yaklaşım, gelişmiş tedavi stratejileri de dahil olmak üzere önemli biyomedikal ve tarımsal faydalar vaat etmektedir.
Gastrointestinal fizyoloji ve hastalıkları hakkındaki bilgileri kritik bir şekilde geliştirmek, in vivo bağırsak dokularını aslına uygun olarak taklit eden kesin, türe özgü in vitro modellerin geliştirilmesine bağlıdır. Bu, ciddi halk sağlığı riskleri oluşturan patojenler için önemli rezervuarlar olan sığırlarda konak-patojen etkileşimlerini araştırmak için özellikle hayati önem taşır. Geleneksel 3D organoidler, bağırsak epitelinin apikal yüzeyine sınırlı erişim sunar, bu da 2D tek katmanlı kültürlerin ortaya çıkmasıyla üstesinden gelinen bir engeldir. Organoid hücrelerden türetilen bu kültürler, daha erişilebilir bir çalışma için açıkta kalan bir luminal yüzey sağlar. Bu araştırmada, sığır küçük ve kalın bağırsak organoidlerinin hücrelerinden 2D tek katmanlı kültürlerin oluşturulması ve sürdürülmesi için ayrıntılı bir protokol tanıtılmıştır. Bu yöntem, immünositokimya boyama tekniklerinin yanı sıra transepitelyal elektriksel direnç ve paraselüler geçirgenlik yoluyla membran bütünlüğünün değerlendirilmesi için protokolleri içerir. Bu protokoller, 2 boyutlu sığır tek katmanlı kültür sisteminin kurulması ve karakterize edilmesi için zemin hazırlamakta ve halk sağlığı açısından önem taşıyan biyomedikal ve translasyonel araştırmalarda bu yöntem uygulamalarının sınırlarını zorlamaktadır. Bu yenilikçi yaklaşımın kullanılması, sığır bağırsak fizyolojisinin hem normal hem de hastalıklı durumlarını araştırmak için fizyolojik olarak uygun in vitro modellerin geliştirilmesini sağlar. Biyomedikal ve tarımsal ilerlemeler üzerindeki etkileri derindir ve sığırlarda bağırsak rahatsızlıkları için daha etkili tedavilerin önünü açmakta ve böylece hem hayvan refahını hem de gıda güvenliğini artırmaktadır.
Bağırsak organoidleri olarak bilinen üç boyutlu (3D) kültürlerde bağırsak epitel kök hücrelerinin kültürü, bağırsak fonksiyonlarını, beslenmeyi ve patojenlerle etkileşimleri araştırmak için in vitro teknolojide önemli bir ilerlemeye işaret etmektedir 1,2. Bu organoidler, in vivo bağırsak epitelinin karmaşık yapısını, kendi kendini çoğaltarak ve çeşitli bağırsak hücre soylarını kapsayan 3 boyutlu oluşumlar halinde düzenleyerektaklit eder 3. Bu özellik, bağırsak biyolojisi anlayışını ilerletmek için önemli potansiyellerini vurgulamaktadır.
Bağırsak organoid teknolojisinin çiftlik hayvanlarına uygulanmasına yönelik artan ilgi, kültür ve bakım tekniklerinin iyileştirilmesini gerektirmektedir 4,5. Bu teknolojinin alaka düzeyi, hayvan refahını ve işletme maliyetlerini etkileyerek üretkenliklerinde ve dolayısıyla gıda-hayvan endüstrisinin ekonomisinde kritik bir rol oynayan çiftlik hayvanlarının bağırsak sağlığını inceleme üzerindeki potansiyel etkisi ile vurgulanmaktadır 6,7. Özellikle, sığırların bağırsak fonksiyonunu araştırmak için bağırsak organoid kültürlerinin kullanılması, Salmonella spp. ve Escherichia coli (E. coli) O157:H78 gibi zoonotik enterik patojenler için rezervuar rolleri göz önüne alındığında büyük önem taşımaktadır. Bu patojenler bağırsağın belirli segmentlerinde lokalizedir, bu da çalışmalarda hassasiyeti artırmak için bağırsak organoid kültür yöntemlerini bağırsak segmentine göre ayırt etmeyi gerekli kılar9.
Bağırsak organoidlerinin çalışmasındaki önemli bir engel, epitel hücresinin apikal yüzeyine sınırlı erişimdir10. Hücre dışı bir matris (ECM) içinde kültürlendiğinde, hücreler doğal olarak kendilerini yönlendirir, böylece bazal yüzey dışa bakar ve apikal yüzey içe doğru yönlendirilir10. Bu zorluğun üstesinden gelmek için, 3D organoidlerin tek hücrelere ayrılmasını ve bunların yarı geçirgen hücre kültürü eklerine tohumlanmasını içeren yöntemler sunulmaktadır. Bu kurulum, apikal yüzey ile bir bazolateral bölme arasında bir arayüz oluşturur. Bu protokol, sığır bağırsak organoidlerinden türetilen hücrelerin, transepitelyal elektrik direnci (TEER) ölçümleri ve paraselüler geçirgenlik deneyleri ile kanıtlandığı gibi tutarlı bir 2D tek tabaka oluşturabileceğini göstermektedir. Ek olarak, organoidden türetilmiş 2D tek katmanlı hücrelerde fırça kenarları ve sıkı bağlantılar ile hücresel polaritenin gelişimi, in vivo bağırsak epitelinin özelliklerini yansıtan immünofloresan ve elektron mikroskobu ile doğrulanır.
Bu çalışmada, ileum ince bağırsak yolunu, rektum ise kalın bağırsak yolunu ifade eder. Bu seçimler, ileum11’i translokasyon edebilen Salmonella spp. ve sığırlarda esas olarak rektum9’u kolonize ettiği bilinen E. coli O157:H7 gibi ilgili enterik patojenlere dayanmaktadır. Bu spesifik bağırsak segmentlerinin seçimi, araştırmada hassasiyet için bağırsak organoid kültür yöntemlerinin bağırsak bölgesine göre uyarlanmasının gerekliliğini vurgulamaktadır. Bu yöntemler, sığır bağırsak sağlığını, patojen enfeksiyonlarını ve bağırsak mikrobiyomu ile konakçı arasındaki etkileşimleri keşfetmek için sağlam bir model sağlayarak, bu bağırsak segmentlerinden organoid türetilmiş 2D tek katmanlı bir arayüzün etkili bir şekilde kültürlenmesi prosedürünü detaylandırır.
Bağırsak sisteminin sağlığı, sığırların hem üretkenliği hem de genel refahı için çok önemlidir16. Organoidden türetilmiş 2D tek tabaka teknolojisinden yararlanan bilim adamları, artık sığır bağırsağı epitelinin karmaşık yapısını in vitro bir ortamda daha doğru bir şekilde taklit edebilirler5. Bu yenilikçi yaklaşım, çok hücreli soyları da dahil olmak üzere bağırsak astarının çeşitli hücresel bileşimini yeniden üretmekle kalmaz, aynı zamanda bağırsak fizyolojisini ve patolojisini anlamak için gerekli olan mukus salgısı ve mikrovillusun varlığı gibi temel fonksiyonel özellikleri de yakalar3. İleum ve rektum segmentleri için özel kültür protokollerinin geliştirilmesi, sığır bağırsak sağlığını inceleme kapasitesini önemli ölçüde artıran gelişmiş bir platformun ortaya çıkmasına neden olmuştur. Bu sofistike yaklaşım, zoonotik patojenler ve sığır bağırsak ortamı arasındaki etkileşimlerin ayrıntılı olarak araştırılmasını sağlar. Sığır bağırsak ekosisteminin benzersiz yönlerini in vitro olarak yakından çoğaltma ve inceleme yeteneği, hayvan sağlığını iyileştirmek ve zoonotik hastalıkların yayılmasını azaltmak için hedefli stratejiler geliştirmeye yönelik önemli bir adımdır.
Bununla birlikte, sığır bağırsak organoidlerini kullanarak başarılı bir 2D tek tabaka gelişimi sağlamak için, hem organoidlerin hem de ayrışmış tek hücrelerinin sağlığını ve canlılığını korumak çok önemlidir. Dikkatli kullanım ve stresin en aza indirilmesi, organoidlerin etkili bir şekilde büyümesi ve ardından işleyen bir tek tabakanın oluşturulması için gerekli olan hücre bütünlüğünün ve işlevselliğinin korunmasında çok önemlidir. Ayrıca, tek tip bir tek tabaka elde etmek, organoidlerin büyük kümeler oluşturmadan tek hücrelere başarılı bir şekilde ayrışmasına dayanır. Bu tür kümeler hücre dağılımını bozabilir ve tek tabakanın yapısını tehlikeye atabilir. Bu nedenle, düzgün ayrışma için kesin teknikler kullanmak çok önemlidir ve bu da tutarlı bir tek hücreli süspansiyon ile sonuçlanır. Ek olarak, hücre yapışması sırasında ve fazla yapışmayan hücreleri yıkarken bozuklukları en aza indirmek faydalı olur. Bu yaklaşım, 3D morfogenez ile ilgili potansiyel sorunları ele almak ve böylece tek katmanın genel kalitesini artırmak için özellikle önemlidir.
Biyolojik kökenli ECM bazlı hidrojellerle ilgili kayda değer bir zorluk, bileşim17’deki partiden partiye varyasyondur. Bu, açıklanan protokoller ve malzemeler kullanılarak gözlemlenmemiş olsa da, ECM bileşimindeki partiden partiye varyasyonlar, başarılı tek katmanlı geliştirme için zorluklar doğurabilir. ECM ürünleri, markaları veya lot numaraları değiştiğinde tek tabaka oluşumu tehlikeye girerse, hücre kültürü eklerini kaplamak için gereken uygun ECM konsantrasyonunu belirlemek için optimizasyon adımları gerekli olabilir.
Ayrıca, herhangi bir değişiklik yapmadan önce kültür ortamını oda sıcaklığına ayarlamak, termal şoku azaltmaya, hücre sağlığını korumaya ve hem organoid hem de tek katmanlı kültürlerin kalitesini korumaya yardımcı olan kritik bir adımdır. Nazik yıkama uygulamaları, oluşumu ve sonraki tahliller sırasında tek tabakanın bütünlüğünün korunmasında da çok önemlidir ve bozulmalardan kaçınmak, sonuçlardaki yanlışlıkları önleyebilir. PBS’nin Hank’in Dengeli Tuz Çözeltisi (HBSS) ile ikame edilmesi, paraselüler geçirgenlik deneylerinde olduğu gibi, tekrar yıkama veya PBS’ye uzun süre maruz kalma sırasında bir sorun haline geldiğinde tek tabaka ayrılmasını en aza indirmede yardımcı göründü. Son olarak, kültür ortamının, ileum ve rektum gibi bağırsak sisteminin farklı segmentlerinden gelen hücrelerin özel ihtiyaçlarını karşılayacak şekilde uyarlanması, in vivo koşulların doğru bir şekilde çoğaltılması için gereklidir. Bu özgüllük, sığır bağırsak fizyolojisinin ve patojenlerle etkileşimlerin hassas bir şekilde modellenmesini kolaylaştırarak optimal hücre sağlığı ve işlevselliği sağlar, böylece organoid araştırmalarındaki bu kritik adımları vurgular.
Nazik bir hücre işleme uygulaması kullanmanın yanı sıra, hücre sayımı ve TEER ölçümleriyle ilişkili iyi bir teknik yeterlilik oluşturmak, işleyen bir 2D tek katmanın başarılı bir şekilde geliştirilmesi için çok önemlidir. Hücrelerin sırasıyla fazla veya az sayılmasından kaynaklanan hem çok düşük hem de çok yüksek tohumlama yoğunlukları, tek katmanlı büyümenin bozulmasına neden olabilir. Yanlış tohumlama yoğunluklarından şüphelenilen durumlarda hücre sayımlarının dikkatli bir şekilde gözden geçirilmesi ve uygun tohumlama yoğunluğunun sağlanması teşvik edilir. Ek olarak, yetersiz TEER ölçüm teknikleri, elektrotlarla yanlışlıkla çizikler nedeniyle tek tabakanın bozulmasına neden olabilir. Elektrotları apikal odaya dikkatlice sokmak ve membran yüzeyine göre dikey yönelimlerini korumaya özellikle dikkat etmek, tek tabakaların kazara hasar görme riskini azaltmaya yardımcı olabilir.
Burada tarif edilen paraselüler geçirgenlik deneyi yöntemleri, önceki bir protokoldenuyarlanmıştır 18. Sonuçların doğruluğunu ve güvenilirliğini artırmak için 120 dakika boyunca birden fazla numune almayı ve numune alınan alikotun eşit miktarda PBS ile değiştirilmesini içeren rapor edilen protokolde yapılan değişiklikler yapılır. Hazne içindeki toplam hacmin korunması birkaç nedenden dolayı kritik öneme sahiptir: ozmotik dengeyi korur, hücre bütünlüğünü sağlar, doğru geçirgenlik değerlendirmesi için gerekli olan konsantrasyon gradyanını korur ve taşıma hızlarını etkileyebilecek hidrostatik basınçtaki değişiklikleri önler. Bazolateral odanın, örneklenen floresan izleyici içeren PBS’nin hacmine eşdeğer taze PBS ile doldurulması uygulaması, bu koşulların korunması için çok önemlidir ve tek tabaka geçirgenliğinin doğru ve anlamlı bir şekilde değerlendirilmesini sağlar. Paraselüler geçirgenlik testi, izleyici moleküllerin doğrudan tek tabaka boyunca hareketini değerlendirerek TEER ölçümünün bir tamamlayıcısı olarak hizmet eder. Ayrıca, TEER değerlerinin çeşitli laboratuvarlarda karşılaştırılması, bu değerler sıcaklık ve hücre tipleri, geçiş sayıları ve kültür ortamının bileşimi dahil olmak üzere hücrelerin kültürlendiği spesifik koşullar gibi çok sayıda değişkenden etkilenebileceğinden, ilgili bilgiler vermeyebilir19. Paraselüler geçirgenlik testi, bir epitel bariyeri20 içindeki aderenlerin ve sıkı bağlantıların etkili ekspresyonunun işlevsel bir in vitro değerlendirmesini sağlar.
3D organoidlerden 2D tek katmanların geliştirilmesi, kültür teknolojisinde önemli bir ilerlemeyi temsil etse de, 2D tek katmanlarla ilişkili sınırlamaları kabul etmek önemlidir. En büyük dezavantajlardan biri, bunun in vivo ortamda bulunan dinamik stimülasyondan yoksun statik bir kültür sistemi olarak kalmasıdır. Ek olarak, kültür sistemi içindeki oksijen içeriğinin değiştirilmesi, kapaklı kültür plakalarını içeren açık kurulumu nedeniyle zorluklar sunar ve bu da onu anaerobik bakterilerle uzun süreli ko-kültür için daha az uygun hale getirir. Bu sınırlamalar, daha kontrollü ve fizyolojik olarak ilgili bir ortam sunan mikroakışkan sistemler21 gibi daha dinamik kültür platformlarının benimsenmesiyle potansiyel olarak ele alınabilir. Ayrıca, mevcut kültür koşullarının kök hücre büyümesini sürdürmek için faydalı besinler açısından zengin olmasına rağmen, epitel hücrelerinin fizyolojik farklılaşmasını indüklemek için optimal olmayabileceğini kabul etmek çok önemlidir. Bu tutarsızlık, in vivo koşulları yakından taklit etmek ve farklılaşma sürecini desteklemek için gelecekteki araştırmalarda optimizasyon ihtiyacını vurgulamaktadır. Bu sınırlamaları ele alarak ve bu yaklaşımları geliştirerek, organoid kültür teknolojilerinin faydası ve uygulanabilirliği arttırılmakta ve gastrointestinal sistemin karmaşık dinamiklerini ve etkileşimlerini in vitro olarak çoğaltmaya daha da yaklaşmaktadır.
Sığır ileal ve rektal dokulardan 2D tek tabakalar oluşturma protokolü, araştırmacılara hem ince hem de kalın bağırsak epitelinin luminal arayüzünün değerli bir in vitro modelini sunar. Bu model, temel hayvan besleme çalışmalarında, özellikle besin maddelerinin çeşitli koşullar altında nasıl emildiğinin incelenmesinde uygulama için geniş olanaklar sunmaktadır. Dikkate değer bir ilgi alanı, gastrointestinal geçirgenlikte anormal bir artış ile karakterize edilen, genellikle diyet değişimleri ve aşırı çevresel sıcaklıklar tarafından tetiklenen sızdıran bağırsak sendromunun araştırılmasıdır22,23. Ayrıca bu model, bağırsak mikrobiyomu ile konakçısı arasındaki karmaşık etkileşimleri keşfetmek için önemli bir araç olarak hizmet eder. Kommensal mikroorganizmaların konakçı organizmanın sağlığını nasıl etkileyebileceğinin araştırılmasına izin vererek, veterinerlik ve tıp biliminin çok önemli bir yönünü ele alır 1,24. Ek olarak, insan gıda kaynaklı patojenler sıklıkla sığır bağırsağının farklı segmentlerinde kommensal olarak bulunur 8,9,25, bu protokol, bu zoonotik ajanların kendi nişlerinde gelişmesine izin veren spesifik koşulların ayrıntılı olarak incelenmesini sağlar.
Bu çalışma boyunca, rektal ve ileal organoid türevli tek tabakaların başarılı bir gelişim için farklı koşullara ihtiyaç duyduğu gözlendi. Spesifik olarak, rektal organoid türevli tek tabakalar başlangıçta 1 saat boyunca bazal ortamda %2 ECM bazlı hidrojel ile hazırlanan hücre kültürü ekleri üzerine eklendiğinde, büyük delikler ve hücre soyulması kaydedildi. Bu sorun, özel bir rektal monotabaka kültür ortamına geçilerek ve inkübasyon süresi tohumlamadan önceki gece boyunca uzatılarak çözülürken, ileal organoid türevli monotabakalar daha kısa bir hazırlık protokolü kullanılarak başarılı bir şekilde geliştirildi. Ayrıca, kültür ortamına CHIR99021 eklenmesi, rektal tek tabakaların26 oluşumunu sürekli olarak iyileştirdi, ancak ileal tek tabakalar27 için gerekli değildi. Ek olarak, ileal tek tabakalar, rektal organoidlere kıyasla başarılı bir gelişim için daha yüksek bir hücre yoğunluğu gerektiriyordu27. Bu optimize edilmiş koşullar (Tablo 1), kültür koşullarının spesifik bağırsak segmentine göre uyarlanmasının önemini vurgulayan, dirençli bariyer bütünlüğünü koruyan tek tabakaları tekrar tekrar geliştirmiştir.
İn vivo bağırsağın çok hücreli soy karmaşıklığını doğru bir şekilde yansıtan bir modele erişim, bu araştırmalar için kritik öneme sahiptir. Araştırmacıların bağırsak ortamının doğal koşullarını yakından taklit etmelerine olanak tanıyarak deneyler için daha güvenilir bir temel sağlar. Bu protokol ile araştırmacılar, araştırma yeteneklerini geliştiren ve potansiyel olarak çalışma alanlarında çığır açan keşiflere yol açan sağlam bir modelle donatılmıştır. Bu yaklaşım sadece bağırsak sağlığı ve hastalığının anlaşılmasına katkıda bulunmakla kalmaz, aynı zamanda hayvancılık yönetimi ve gıda güvenliğini iyileştirmek için stratejilerin geliştirilmesine de yardımcı olur.
The authors have nothing to disclose.
Bu çalışma kısmen Ulusal Sağlık Enstitüleri Direktörü Ofisi (K01OD030515 ve YMA’ya R21OD031903) ve WSU VCS Yerleşik ve Lisansüstü Öğrenci Araştırma Bursu (GDD’ye) tarafından desteklenmiştir. Yazarlar, katılımcı mezbahaya donör sığır tedarik ettiği için teşekkür eder.
Basal Medium | |||
Advanced DMEM/F12 (1X) | Gibco | 12634-010 | n/a |
GlutaMAX-I (100X) | Gibco | 35050-061 | 2 mM |
HEPES (1M) | Gibco | 15630-080 | 10 mM |
Pen Strep Glutamine (100X) | Gibco | 10378-016 | 1X |
Organoid Culture Medium (Supplements to Basal Medium) | |||
A-83-01 | Sigma-Aldrich | SML0788-5MG | 500 nM |
B27 Supplement (50X) | Gibco | 17504-001 | 1X |
[Leu15]-Gastrin I human | Sigma-Aldrich | G9145-.5MG | 10 nM |
Murine EGF | PeproTech | 315-09-500UG | 50 ng/mL |
Murine Wnt-3a | PeproTech | 315-20-10UG | 100 ng/mL |
N-Acetyl-L-cysteine | MP Biomedicals | 194603 | 1 mM |
N-2 MAX Media Supplement (100X) | R&D Systems | AR009 | 1X |
Nicotinamide | Sigma-Aldrich | N0636-100G | 10 mM |
Noggin Conditioned Medium | n/a | n/a | 10 vol/vol % |
Primocin | InvivoGen | ant-pm-2 | 100 µg/mL |
R-Spondin-1 Conditioned Medium | n/a | n/a | 20 vol/vol % |
SB202190 | Sigma-Aldrich | S7067-25MG | 10 µM |
Monolayer Culture Medium (Supplements to Organoid Culture Medium) | |||
CHIR99021 | Sigma-Aldrich | SML1046-5MG | 2.5 µM |
HI FBS | Gibco | 10438-034 | 20 vol/vol % |
LY2157299 | Sigma-Aldrich | SML2851-5MG | 500 nM |
Y-27632 | StemCellTechnologies | 72308 | 10 µM |
Reagents | |||
Alexa Fluor 488 Mouse anti-E-cadherin | BD Biosciences | 560061 | 1:200 dilution |
Alexa Fluor 647 Phalloidin | Invitrogen | A22287 | 1:400 dilution |
BSA | Cytiva | SH30574.02 | 2 w/vol % |
Cell Recovery Solution | Corning | 354253 | n/a |
DAPI Solution (1 mg/mL) | Thermo Scientific | 62248 | 1:1000 dilution |
DPBS (1X) | Gibco | 14190-144 | n/a |
Fluorescein Isothiocyanate–Dextran | Sigma-Aldrich | FD4-100MG | 0.5 mg/mL |
Matrigel Matrix | Corning | 354234 | n/a |
Paraformaldehyde Solution (4%) | Thermo Scientific | J19943K2 | n/a |
ProLong Gold antifade reagent | Invitrogen | P36930 | n/a |
SNA, EBL, Fluorescein | Vector Laboratories | FL-1301 | 1:100 dilution |
Triton X-100 | Thermo Scientific | A16046.AE | 0.3 vol/vol % |
TrypLE Express | Gibco | 12605-028 | n/a |
Trypan Blue Solution, 0.4% | VWR Life Science | K940-100ML | n/a |
Materials and Equipment | |||
0.4 µm Cell Culture Insert | Falcon | 353095 | |
24-well Cell Culture Plate | Corning | 3524 | |
48-well Cell Culture Plate | Thermo Scientific | 150687 | |
70 µm Sterile Cell Strainer | Fisher Scientific | 22-363-548 | |
96-well Cell Culture Plate | Greiner Bio-One | 655086 | |
Centrifuge | Eppendorf | 5910Ri | |
CO2 Incubator | Thermo Scientific | 370 | |
Epithelial Volt-Ohm Meter | Millipore | Millicell ERS-2 | |
Hemocytometer | LW Scientific | CTL-HEMM-GLDR | |
Inverted Confocal Microscope | Leica Microsystems | SP8-X | |
Inverted Phase-Contrast Microscope | Leica Microsystems | DMi1 | |
Microscope Cover Glass | Fisher Scientific | 12-540-B | |
Microplate Reader | Molecular Devices | SpecrtraMax i3x | |
Microscope Slides | Fisher Scientific | 22-034-486 | |
Pasteur Pipets | Fisher Scientific | 13-678-20C | |
Scalpel Blade | iMed Scientific | – | #11 carbon steel |
Vortex Mixer | Scientific Industries | SI-0236 | |
Software | |||
LAS X imaging software | Leica Microsystems | LAS X 3.7.6.25997 | |
Microplate Reader software | Molecular Devces | SoftMax Pro 7.1.2 |