Elementler: Kimyasal Semboller ve İzotoplar

Bir kimyasal sembol, bir elementi veya bir elementin atomunu belirtmek için kullanılan bir kısaltmadır. Örneğin, cıvanın sembolü Hg'dir. Aynı sembol, bir cıva atomunu (mikroskobik alan) belirtmek veya cıva elementinin (makroskopik alan) birçok atomundan oluşan bir kabı etiketlemek için kullanılır.

Bazı semboller, öğenin ortak İngilizce adından türetilir; diğerleri ise adın başka bir dilde kısaltmalarıdır (Latince, Yunanca veya Almanca). Örneğin, alüminyum için sembol (ortak isim) Al, demir için ise Latince adı "Ferrum"dan kaynaklanan Fe. Çoğu sembolün bir veya iki harfi vardır, ancak atom numaraları 112'den büyük olan bazı öğeleri tanımlamak için üç harfli semboller kullanılmıştır. Diğer gösterimlerle karışıklığı önlemek için, bir sembolün yalnızca ilk harfi büyük harfle yazılır. Örneğin, Co, kobalt elementinin sembolüdür, ancak CO, karbon (C) ve oksijen (O) elementlerinin atomlarını içeren bileşik karbon monoksit için gösterimdir.

Geleneksel olarak, yeni bir öğenin keşfedicisi (veya keşfedicileri) öğeyi adlandırır. Bununla birlikte, isim Uluslararası Saf ve Uygulamalı Kimya Birliği (IUPAC) tarafından tanınana kadar, yeni elementin önerilen adı atom numarası için Latince kelimelere dayanmaktadır. Örneğin, 106 elementine unnilhexium (Unh), 107 elementine unnilseptium (Uns) ve 108 elementine birkaç yıl boyunca unniloctium (Uno) adı verilmiştir. Bu unsurlar şimdi bilim insanlarının (veya bazen coğrafi konumların) adını almıştır; örneğin, element 106 şimdi birkaç ağır elementin keşfinde aktif olan Nobel ödülü sahibi Glenn Seaborg'un onuruna seaborgium (Sg) olarak bilinir.

Periyodik tablodaki her kare, en azından, bir atom numarası (aynı zamanda proton sayısıdır) ve bir kimyasal sembol içerir.

Bir izotop durumunda, kütle numarası veya proton ve nötronların toplamı sembol ve atom numarası ile birlikte belirtilir. Kütle numarası, bir elementin spesifik izotopunu tanımlar. Örneğin, bunlar iki azot izotopudur:

Herhangi bir elementin belirli bir izotopu için sembol, kütle numarasını element sembolünün soluna bir üst simge yerleştirerek yazılır. Atom numarası, elementin kimliğini, sembolü gibi tanımladığından, genellikle ihmal edilir. Örneğin, magnezyum, her biri atom numarası 12 olan ve kütle numaraları sırasıyla 24, 25 ve 26 olan üç izotopun bir karışımı olarak bulunur. Bu izotoplar ²⁴Mg, ²⁵Mg ve ²⁶Mg şeklinde tespit edilebilir. Bu izotop sembolleri "element, kütle numarası" şeklinde okunur ve bu okuma ile tutarlı olarak sembolize edilebilir. Örneğin, ²⁴Mg "magnezyum 24" olarak okunur ve "magnezyum-24" veya "Mg-24" olarak yazılabilir. ²⁵Mg, "magnezyum 25" olarak okunur ve "magnezyum-25" ya da "Mg-25" şeklinde yazılır. Tüm magnezyum atomları çekirdeklerinde 12 proton içerirler. İzotoplar yalnızca ²⁴Mg atomu çekirdeğinde 12 nötron, ²⁵Mg atomu 13 nötron ve ²⁶Mg atomu 14 nötron içerdiği için farklıdırlar.

Standart isimlere ve sembollere ek olarak, hidrojen izotoplarına genellikle ortak isimler ve beraberindeki semboller kullanılarak atıfta bulunulduğunu unutmayın. ²H şeklinde gösterilen hidrojen-2 aynı zamanda döteryum şeklinde anılır ve D şeklinde gösterilir. ³H şeklinde gösterilen hidrojen-3 ise trityum şeklinde anılır ve T olarak gösterilir.

Bu metin bu kaynaktan uyarlanmıştır: Openstax Chemistry 2e, Section 2.3: Atomic Structure and Symbolism.