Bir sıçan modelinde ligatür ve lipopolisakkarit enjeksiyonunun bir kombinasyonu ile periodontitisin indüksiyonu

Periodontitis (PH), dünya çapında en sık görülen altıncı halk sağlığı durumudur ve toplam popülasyonun yaklaşık %11’ini etkileyen, periodontal hastalığın gelişmiş, geri dönüşümsüz ve yıkıcı bir formudur ^1,2. PD, dişeti ve periodontal dokuları etkileyen, dişeti çekilmesi, bileşke epitelinin cep gelişimi ile apikal migrasyonu ve alveoler kemik kaybı ile sonuçlanan inflamatuar bir süreçtir³. Ayrıca, PH kardiyovasküler hastalık, obezite, diyabet ve romatoid artrit gibi çevresel ve konakçıya özgü faktörlerin önemli rol oynadığı çeşitli sistemik hastalıklarla ilişkilidir ^4,5.

Bu nedenle, PD esas olarak mikrobiyal plak birikimi ile başlayan multifaktöriyel bir hastalıktır – mikrobiyal toplulukların disbiyozundan kaynaklanır – ve periodontal patojenlere karşı abartılı bir konakçı immün yanıtı ile başlar ve periodontal dokunun parçalanmasına yol açar ^4,6. Birkaç periodontal bakteri arasında, gram-negatif anaerobik bakteri Porphyromonas gingivalis, PD^4’teki anahtar patojenlerden biridir. P. gingivalis, duvarlarında kompleks bir lipopolisakkarit (LPS), iltihaplı periodontal dokularda polimorfonükleer lökosit infiltrasyonu ve vasküler dilatasyonu indüklediği bilinen bir molekül^{içerir 7}. Bu, interlökin 1 (IL-1), IL-6 ve IL-8, tümör nekroz faktörü (TNF) veya prostaglandinler gibi enflamatuar mediatörlerin üretilmesiyle sonuçlanır, daha sonra osteoklast aktivasyonu ve kemik rezorpsiyonu ile doku yıkımına ve nihai diş kaybına yol açar³.

Hayvan modellerinin farklı avantajları arasında, insanlarda olduğu gibi hücresel karmaşıklıkları taklit etme veya sınırlı hücre tiplerine sahip plastik yüzeylerde gerçekleştirilen in vitro çalışmalardan daha doğru olma kapasitesi^{bulunmaktadır 8}. PD’yi deneysel olarak in vivo olarak modellemek için, insan olmayan primatlar, köpekler, domuzlar, yaban gelinciği, tavşanlar, fareler ve sıçanlar gibi farklı hayvan türleri kullanılmıştır⁹. Bununla birlikte, sıçanlar PD’nin patogenezi için en çok çalışılan hayvan modelidir, çünkü ucuz ve kullanımı kolaydır¹⁰. Diş eti dokusu, insan dişeti dokusuna benzer yapısal özelliklere sahiptir, sığ bir dişeti sulkusu ve diş yüzeyine bağlı bileşke epitelidir. Ayrıca, insanlarda olduğu gibi, bileşke epiteli, bakteriyel, yabancı maddelerin ve eksüdaların enflamatuar hücrelerden geçişini kolaylaştırır ⁹.

Sıçanlarda PD indüksiyonunun en çok bildirilen deneysel modellerinden biri, teknik olarak zor ama güvenilir olan dişlerin etrafına ligatürlerin yerleştirilmesidir¹⁰. Ligatür yerleşimi diş plağı ve bakteri birikimini kolaylaştırır, dişeti sulcisinde periodontal doku iltihabına ve yıkımına neden olan bir dysbiosis oluşturur¹¹. Bu sıçan model^8’de periodontal ataşman kaybı ve alveoler kemiğin rezorpsiyonu 7 gün içinde ortaya çıkabilir.

PD için başka bir hayvan modeli, LPS’nin dişeti dokusuna enjekte edilmesinden oluşur. Sonuç olarak, osteoklastogenez ve kemik kaybı uyarılır. Bu modelin histopatolojik özellikleri, daha yüksek proinflamatuar sitokinler, kollajen yıkımı ve alveoler kemik rezorpsiyonu ^6,8 ile karakterize insan tarafından kurulan PD’ye benzer.

Bu nedenle, bu çalışmanın amacı, P. gingivalis-LPS (Pg-LPS) enjeksiyonlarının tekniklerine dayanan deneysel PD’nin basit bir sıçan modelini ve ilk maksiller azı dişlerinin (M1) etrafına ligatür yerleştirilmesini tanımlamaktır. Bu, insan PD hastalığında gözlenenlere benzer özelliklere sahip, hastalık ilerleme mekanizmalarının ve gelecekteki olası tedavilerin incelenmesinde kullanılabilecek bir modeldir.