Het ruggenmerg is een uitloper van het centrale zenuwstelsel dat afferente sensorische informatie van de periferie naar de hersenen en efferente motorische informatie van de hersenen naar het lichaam stuurt. Het menselijke ruggenmerg loopt van het gat aan de bodem van de schedel, of foramen magnum, tot aan de eerste of tweede lendenwervel.
Het ruggenmerg is cilindrisch en bevat zowel witte als grijze stof. In het midden bevindt zich het centrale kanaal, dat het overblijfsel is van het lumen van de primitieve neurale buis en cerebrospinale vloeistof bevat. In een dwarsdoorsnede lijkt de grijze massa rond het centrale kanaal vlindervormig.
De vleugels van de vlinder zijn verdeeld in dorsale en ventrale hoorns. De dorsale hoorn bevat sensorische kernen die sensorische informatie doorgeven, en de ventrale hoorn bevat de axonen van motorneuronen die de skeletspieren innerveren.
Witte stof omringt de grijze stof en bevat grote aantallen gemyeliniseerde vezels. De witte stof is gerangschikt in longitudinale bundels die dorsale, laterale en ventrale kolommen worden genoemd. Drie membranen omringen het ruggenmerg: de pia mater is stevig met het oppervlak van het ruggenmerg verbonden, gevolgd door de arachnoïde, en als laatste de dura mater – het taaie buitenvlies.
Het ruggenmerg is verdeeld in vier verschillende regio's en in segmenten georganiseerd. Er zijn 31 paar zenuwen die het ruggenmerg verlaten: acht cervicaal, 12 thoracaal, vijf lumbaal, vijf sacraal en één coccygeaal.
Elk segment van het ruggenmerg innerveert een ander deel van het lichaam en wordt op de huid weergegeven als een dermatoom. Een dermatoom is een deel van de huid dat in verband staat met een perifere zenuw die afkomstig is van een enkele dorsale wortelganglion. In klinische praktijken, worden dermatoomkaarten gebruikt bij het bepalen van de hoogte van ruggenmerglaesies of voor het lokaliseren van perifere zenuwwortellaesies. Er is echter een aanzienlijke variatie en overlap van dermatomen van aangrenzende wervelsegmenten. Hoewel er 31 paar spinale zenuwen zijn, zijn er slechts 30 dermatomen. De C1 heeft over het algemeen geen ruggengraatwortel en daarom komt het eerste dermatoom overeen met C2.
