We presenteren een protocol voor de isolatie en bevriezing van extracellulaire blaasjes (EV’s) afkomstig van kankerachtige urotheelcellen. De freeze-fracture-techniek onthulde de diameter en vorm van de EV’s en – als een uniek kenmerk – de interne organisatie van de EV-membranen. Deze zijn van immens belang om te begrijpen hoe EV’s interageren met de membranen van de ontvanger.
Extracellulaire blaasjes (EV’s) zijn membraanbeperkte structuren die uit de cellen in de extracellulaire ruimte vrijkomen en zijn betrokken bij intercellulaire communicatie. EV’s bestaan uit drie populaties blaasjes, namelijk microvesicles (MV’s), exosomen en apoptotische lichamen. Het beperkende membraan van EV’s is cruciaal betrokken bij de interacties met de ontvangende cellen, wat kan leiden tot de overdracht van biologisch actieve moleculen naar de ontvangende cellen en bijgevolg hun gedrag kan beïnvloeden. De freeze-fracture elektronenmicroscopietechniek wordt gebruikt om de interne organisatie van biologische membranen te bestuderen. Hier presenteren we een protocol voor MV-isolatie van gekweekte kankerachtige urotheelcellen en de vriesfractuur van MV’s in de stappen van snel bevriezen, breken, het maken en reinigen van de replica’s en het analyseren ervan met transmissie-elektronenmicroscopie. De resultaten tonen aan dat het isolatieprotocol een homogene populatie ev’s oplevert, die overeenkomen met de vorm en grootte van MV’s. Intramembraandeeltjes worden voornamelijk aangetroffen in het protoplasmatische oppervlak van het limiterende membraan. Daarom is freeze-fracture de techniek bij uitstek om de diameter, vorm en distributie van membraaneiwitten van de MV’s te karakteriseren. Het gepresenteerde protocol is van toepassing op andere populaties ev’s.
Extracellulaire blaasjes (EV’s) zijn membraanbeperkte blaasjes die uit cellen vrijkomen in de extracellulaire ruimte. De drie belangrijkste populaties van EV’s zijn exosomen, microvesicles (MV’s) en apoptotische lichamen, die verschillen in hun oorsprong, grootte en moleculaire samenstelling 1,2,3. De samenstelling van EV’s weerspiegelt het moleculaire profiel van de donorcel en zijn fysiologische status (d.w.z. gezond of ziek)4,5. Dit geeft EV’s een enorm potentieel in de diagnose, prognose en therapie van menselijke ziekten, en ze hebben veelbelovende medische toepassingen voor het gebruik in gepersonaliseerde geneeskunde 6,7,8.
EV’s zijn bemiddelaars van intercellulaire communicatie. Ze bevatten biologisch actieve eiwitten, lipiden en RNA’s, die interfereren met biologische processen in de ontvangende cel en het gedrag ervan kunnen veranderen 9,10. De samenstelling van het EV-beperkende membraan is echter cruciaal voor de interactie met het ontvangende celmembraan.
De bronnen van EV’s zijn lichaamsvloeistoffen en geconditioneerde kweekmedia. Om een EV-populatie te isoleren, moet een geschikte isolatietechniek worden gebruikt. Centrifugatie bij 10.000 × g levert bijvoorbeeld een fractie op die verrijkt is in MV’s, terwijl centrifugale krachten van ≥ 100.000 × g een fractie opleveren die verrijkt is met exosomen11,12. De geïsoleerde fractie van EV’s moet worden gevalideerd in termen van zuiverheid, grootte en vorm. Daartoe heeft de International Society for Extracellular Vesicles 2018 drie klassen van beeldvormingstechnieken met hoge resolutie aanbevolen: elektronenmicroscopie, atoomkrachtmicroscopie en op lichtmicroscopie gebaseerde superresolutiemicroscopie13. Geen van deze technieken kan informatie geven over het EV-membraaninterieur.
Freeze-fracture elektronenmicroscopie is een techniek om bevroren monsters te breken om hun interne structuren te onthullen, met name door een beeld te geven van het binnenste van het membraan. De stappen van monstervoorbereiding zijn (1) snel invriezen, (2) breken, (3) het maken van de replica en (4) het schoonmaken van de replica14. In stap 1 wordt het monster (optioneel) chemisch gefixeerd, gecryoprotecteerd met glycerol en ingevroren in vloeibaar freon. In stap 2 wordt het bevroren monster gebroken in een vriesbreukeenheid, die het binnenste van de membraanbilaag blootlegt. In stap 3 worden de blootgestelde gebroken gezichten overschaduwd met platina (Pt) en koolstof (C) om replica’s te produceren. In stap 4 wordt het organisch materiaal verwijderd. De replica wordt geanalyseerd in de transmissie-elektronenmicroscoop (TEM). Voor een nauwkeurige interpretatie van de microfoto’s moet men richtlijnen volgen voor hun juiste oriëntatie14,15. In het kort is de richting van schaduwen in de micrograaf een verwijzing om de micrograaf te oriënteren (d.w.z. om de richting van Pt-schaduwen te bepalen) en bijgevolg om bolle en concave vormen te bepalen (figuur 1). Twee inwendige weergaven die gebroken vlakken van de membraanbilaag worden genoemd, kunnen worden gezien als een gevolg van het splitsen van het membraan door bevriezingsfracturering: het protoplasmatische gezicht (P-gezicht) en het exoplasmatische gezicht (E-face). Het P-vlak vertegenwoordigt de membraanfolder naast het celprotoplasma, terwijl de E-face de membraanfolder naast de extracellulaire ruimte vertegenwoordigt. Integrale membraaneiwitten en hun associaties worden gezien als uitstekende intramembraandeeltjes14,15.
Hier is het doel om de freeze-fracture-techniek toe te passen om MV’s te karakteriseren in termen van grootte, vorm en de structuur van hun beperkende membraan. Hier presenteren we een protocol voor de isolatie en bevriezing van MV’s afkomstig van menselijke invasieve blaaskanker urotheelcellen.
De karakterisering van MV’s, of een andere populatie van geïsoleerde EV’s, is van het grootste belang om mee te beginnen voordat downstream-analyses zoals “omics” -studies of functionele studies worden gestart11,18. Hierin werden EV’s van humane invasieve blaaskanker urotheliale T24-cellen geïsoleerd door centrifugatie, en volgens het meegeleverde protocol voor analyse door vriesfractuurelektronenmicroscopie, toonden we aan dat de geïsoleerde fractie was verrijkt in MVs11,13. Het isolaat van MV’s was verstoken van celresten of organellen, wat een succesvol isolatie- en zuiveringsprotocol bevestigt.
De combinatie van chemische fixatie en bevriezing, die kritieke stappen van het protocol zijn, behield de bolvorm van de EV’s12. Er zijn echter voorzorgsmaatregelen nodig bij het beoordelen van de EV-diameter door bevriezingsfracturering17. Omdat de breuk willekeurig door het monster gaat, worden MV-membranen gesplitst in hun equatoriale en niet-equatoriale vlakken. Om een rigoureuze methode te bieden voor het analyseren van de beelden van bevroren en beschaduwde exemplaren, toonden Hallett et al. aan dat de gemiddelde blaasjesdiameter 4/π keer de werkelijke grootte van de vesiculaire diameter op de afbeelding is17. Daarmee rekening houdend, werden EV’s van T24-cellen berekend met een diameter van 304 nm, wat past in het theoretische grootteverdelingsbereik van de MV van 100-1000 nm19.
Freeze-fracturing kan negatieve kleuring aanvullen, de meest gebruikte TEM-techniek om EV’s te visualiseren. Door negatieve kleuring wordt het monster gewoonlijk chemisch gefixeerd, gedroogd en bevestigd aan een TEM-rooster en gecontrasteerd met uranyloplossing. Zonder ondersteunende media hebben EV’s de neiging om in te storten, waardoor ze een bekervormig uiterlijk krijgen. Door freeze-fracturing laten we zien dat MV’s bollen zijn, die hun vorm weerspiegelen in extracellulaire ruimtes en lichaamsvloeistoffen12. Daarmee komen onze resultaten ook overeen met waarnemingen van EV’s in cryo-ultradunne secties20.
Een cruciaal voordeel van de freeze-fracture-techniek is de kracht om de interne organisatie van het beperkende membraan op te lossen, wat een belangrijke factor is bij het begrijpen hoe EV’s worden gericht op en interageren met ontvangende membranen. Hier analyseerden we de membranen van MV’s, maar freeze-fracturing zou de membraanorganisatie van elke andere populatie EV’s kunnen onthullen. MV’s worden gevormd door plasmamembraan ontluiken; daarom wordt verwacht dat plasmamembraaneiwitten en eiwitclusters in het MV-membraan zullen worden aangetroffen. Onze resultaten ondersteunden dat de MV’s van T24-cellen intramembraandeeltjes bevatten, die integrale membraaneiwitten presenteren. Op basis van de deeltjesverdeling tussen de E-face en P-face is het redelijk om te verwachten dat de deeltjes die in MV’s worden waargenomen transmembraaneiwitten uroplakinen zijn, die urotheelcelspecifiekzijn 21,24. De waargenomen deeltjes waren schaars, wat in overeenstemming is met eerdere studies die een vermindering van uroplakinen tijdens urotheliale carcinogenese 21,22,23 rapporteerden. Om de eiwitsamenstelling van MV-membranen verder te onderzoeken, wordt echter het gebruik van de freeze-fracture replica immune-labeling (FRIL) -techniek aanbevolen. FRIL is een upgrade van de gepresenteerde freeze-fracture techniek en is gewijd aan het onthullen van de identiteit van eiwitten in replica’s door antilichaamherkenning24,25. Kortom, de freeze-fracture-techniek is een elektronenmicroscopietechniek die geschikt is voor de karakterisering van het EV-beperkende membraan, evenals de vorm, grootte en zuiverheid van de geïsoleerde EV-fracties. Het gepresenteerde protocol kan ook worden gebruikt voor de beoordeling van andere populaties van geïsoleerde EV’s; daarom verdient de freeze-fracturing-techniek opname in de richtlijnen van de International Society for Extracellular Vesicles voor studies die de organisatie van EV-beperkende membranen onderzoeken.
The authors have nothing to disclose.
Dit onderzoek werd gefinancierd door het Sloveense onderzoeksbureau (research core funding no. P3-0108 en project J7-2594) en het MRIC UL IP-0510 Infrastructuur programma. Dit werk draagt bij aan de COST-actie CA17116 International Network for Translating Research on Perinatal Derivatives into Therapeutic Approaches (SPRINT), ondersteund door COST (European Cooperation in Science and Technology). De auteurs willen Linda Štrus, Sanja Čabraja, Nada Pavlica Dubarič en Sabina Železnik bedanken voor technische hulp bij het kweken van cellen en het voorbereiden van de monsters en Marko Vogrinc, Ota Širca Roš en Nejc Debevec voor technische hulp bij het voorbereiden van de video.
A-DMEM | ThermoFisher Scientific, USA | 12491015 | |
Balzers freeze-fracture device | Balzers AG, Liechtenstein | Balzers BAF 200 | |
Centrifuge | Eppendorf, Germany | model 5810R | |
CO2 incubator HeraCell | Heraues, Germany | ||
Copper carriers | Balzers | BB 113 142-2 | 100+ mesh |
Copper grids | SPI, United States | 2010C | |
Culture flask T75 | TPP, Switzerland | growing surface 75 cm2 | |
F12 (HAM) | Sigma-Aldrich, Germany | 21765029 | |
FBS | Gibco, Life Technologies, USA | 10500064 | |
Glazed Porcelain Plate 6 Well | Fischer Sientific, United States | 50-949-072 | |
Glycerol | Kemika, Croatia | 711901 | final concentration 30 % (v/v) |
Glutaradehyde | Serva, Germany | 23114.01 | final concentration 2.5 % (v/v) |
GlutaMAX | Gibco, Life Technologies | 35050-079 | final concentration 4 mM |
Penicillin | Gibco, Life Technologies | 15140163 | final concentration 100 U/ml |
Phase-contast inverted microscope | Nikon, Japan | model Eclipse | |
Rotor | Eppendorf, Germany | A 4-44 | |
Rotor | Eppendorf, Germany | F-34-6-38 | |
Serological pipetts | TPP, Switzerland | 50mL volume | |
Sodium hypochloride solution in water | Carlo Erba, Italy | 481181 | |
Stereomicroscope | Leica, Germany | ||
Streptomycin | Gibco, Life Technologies | 35050038 | final concentration 100 mg/mL |
Transmission electron microscope | Philips, The Netherlands | model CM100 | working at 80 kV |
Tweezers | SPI, United States |